Một bệnh sử chi tiết, xét nghiệm cận lâm sàng là rất quan trọng đối với tất cả các bệnh nhân bị táo bón. Có rất nhiều test có thể được sử dụng để tìm nguyên nhân táo bón. Hầu hết các bệnh nhân cần chỉ là một vài xét nghiệm cơ bản. Các xét nghiệm khác được dành riêng cho những người bị táo bón nặng hoặc có táo bón không đáp ứng với điều trị.
1. Bệnh sử
Một bệnh sử chi tiết từ một bệnh nhân bị táo bón là rất quan trọng vì nhiều lý do, nhưng đặc biệt bởi vì nó cho phép các bác sĩ để xác định và định hướng tới nguyên nhân của táo bón. Ví dụ, nếu đại tiện đau, bác sĩ biết để tìm kiếm các vấn đề hậu môn như cơ vòng hậu môn thu hẹp hoặc nứt hậu môn . Nếu là trẻ nhỏ có vấn đề về táo bón, có khả năng là một thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống. Nếu bệnh nhân đang trải qua công việc căng thẳng, rối loạn chức năng sàn chậu là có khả năng.
Lịch sử cũng phát hiện ra các loại thuốc và các bệnh có thể gây táo bón. Và khi xác định nguyên nhân của táo bón thì các loại thuốc có thể được thay đổi và các bệnh có thể được điều trị.
Một chế độ ăn uống cẩn thận là có ghi chép về nhật ký thực phẩm cho một hoặc hai tuần có thể theo dõi được chế độ ăn đó có hợp lý không, một chế độ ăn uống ít chất xơ , từ đó bác sĩ có thể đề nghị một chế độ ăn uống nhiều chất xơ. Cũng từ bệnh sử có thể xác định đấy là táo bón cơ năng như phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt..
2. Khám sức khỏe
Khám sức khỏe toàn thân có thể xác định bệnh (ví dụ, xơ cứng bì , nhược giáp hay cường tuyến cận giáp ) có thể gây táo bón. Khám tại chỗ như thăm khám trực tràng có thể phát hiện sự tăng trương lực cơ vòng hậu môn chặt chẽ có thể sẽ làm cho đại tiện khó khăn. Nếu có thể được cảm nhận một đại tràng đầy phân qua thành bụng, dấu hiệu thừng sigma tức là bệnh nhân bị táo bón nặng. Phân ở trực tràng cho thấy một vấn đề với cơ sàn hậu môn trực tràng, hoặc vùng chậu.
3. Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu có thể thích hợp trong việc đánh giá một số trường hợp bệnh nhân bị táo bón.Cụ thể là, xét nghiệm máu cho hormone tuyến giáp (để phát hiện suy giáp ), canxi (để phát hiện dư thừa hormone tuyến cận giáp) có thể hữu ích.
4. XQ ổ bụng
Nếu XQ ổ bụng có phản ảnh một tình trạng đại tràng chứa nhiều phân thì cho thấy rằng bạn đang bị táo bón rất nặng
5. Chụp đại tràng cản quang
Chụp đại tràng cản quang là một xét nghiệm XQ trong đó barium lỏng được thụt qua hậu môn để vào trực tràng và đại tràng. Phim chụp này sẽ xác định giải phẫu bình thường hay bất thường của đại tràng và trực tràng. Khối u hay chèn ép cơ học gây hẹp là một trong những bất thường có thể được phát hiện với xét nghiệm này.
6. Chụp cản quang bari khi đại tiện (Defecography)
Defecography là một cải tiến khi sử dụng thuốc xổ là chất cản quang bari. Đối với xét nghiệm này,một lượng bari được đưa vào trực tràng của một bệnh nhân qua hậu môn. X-quang sau đó được thực hiện trong khi bệnh nhân đi đại tiện để tống bari ra ngoài. Khi đó phim chụp XQ sẽ theo dõi những thay đổi diễn ra ở các cơ sàn chậu trong quá trình đại tiện. Như vậy, defecography kiểm tra quá trình đi vệ sinh và cung cấp thông tin về những bất thường về giải phẫu của trực tràng và các cơ xương chậu trong quá trình đại tiện. người ta còn sử dụng MRI để đánh giá defecography, nhưng chi phí tốn kém chỉ thường sử dụng trong nghiên cứu.
7. Đo áp lực hậu môn trực tràng
Đo áp lực hậu môn – trực tràng xét nghiệm về nhu động của đại trực tràng, cung cấp một đánh giá của các chức năng của trương lực cơ đại trực tràng và các dây thần kinh của hậu môn và trực tràng. M ột ống mềm linh hoạt, được đưa qua hậu môn và trực tràng. Cảm biến trong ống đo áp lực được tạo ra bởi các cơ của hậu môn và trực tràng khi bệnh nhân thực hiện một vài thao tác đơn giản như rặn. Đo áp lực hậu môn trực tràng là xét nghiệm nghiên cứu khả năng vận động bình thường hay bất thường của hậu môn, trực tràng. Khi chức năng của các cơ bị suy yếu, phân tắc nghẽn, do đó gây ra một tình trạng tương tự như rối loạn chức năng sàn chậu là nguyên nhân của táo bón.
8. Xét nghiệm đánh giá nhu động ruột
Khá tương tự với xét nghiệm đo áp lực hậu môn trực tràng, xét nghiệm này sẽ đưa ống mềm vào một phần hay toàn bộ đại tràng để đo áp lực của đại tràng, nó còn được cải tiến khi gắn cảm biến áp lực vào ống nội soi đại tràng . Cảm biến trong ống đo áp lực được tạo ra bởi các cơn co thắt của đại tràng. Những cơn co này là kết quả của hoạt động phối hợp của các dây thần kinh và nhu động hay trương lực cơ đại tràng tạo nên. Nếu các hoạt động của các dây thần kinh, cơ bắp là bất thường, thì áp lực đại tràng là bất thường. Những xét nghiệm này được coi là công cụ chẩn đoán hữu ích trong việc đưa ra các quyết định liên quan đến điều trị ở những bệnh nhân bị táo bón nặng.
>>> Triệu chứng thường gặp của bệnh viêm đại tràng
Thủy – Daitrang.vn
