Polyp đại tràng là bệnh lý về đại tràng gặp khá phổ biến hiện nay, bệnh nếu không được điều trị có nguy cơ phát triển thành ung thư gây ảnh hưởng tới tính mạng con người. Các triệu chứng nhận biết polyp đại tràng là gì? để phát hiện sớm polyp và có biện pháp điều trị thích hợp.
Polyp đại tràng là gì?
Polyp đại tràng không phải u, là một tổn thương có hình dạng giống như một khối u, có cuống hoặc không, tổn thương này do niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh tạo thành.
Polyp có thể có cuống hoặc không có cuống, với những polyp không có cuống có khả năng gây ung thư nhiều hơn so với những polyp có cuống. Với những trường hợp polyp tuyến chủ yếu là tế bào tuyến lót bên trong ruột già nên có nhiều khả năng phát triển thành ung thư. Polyp tuyến răng cưa là một dạng tiến triển đặc biệt của polyp tuyến.
Trong đường tiêu hóa, polyp có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau nhưng thường phổ biến nhất ở đại tràng. Cả hai đối tượng nam và nữ giới đều có nguy cơ mác phải, các polyp như mụn thịt nhỏ được phát triển từ lớp niêm mạc của ruột và nhô ra vào trong lòng ruột. Một số trường hợp chúng mọc trên “cuống” trông giống như cây nấm. Nhưng một số polyp cũng có thể phẳng, một số vài khối polyp nằm rải rắc ở các vị trí khác nhau trong đại tràng.
Polyp tuyến chủ yếu là tế bào tuyến lót bên trong ruột già, có nhiều khả năng sẽ phát triển thành ung thư (nghĩa là đang ở trạng thái tiền ung thư). Polyp tuyến răng cưa là một dạng tiến triển đặc biệt của polyp tuyến.
Polyp có thể xuất hiện tại nhiều vị trí trong đường tiêu hóa nhưng phổ biến nhất ở đại tràng. Nam giới và nữ giới đều có thể bị polyp đại tràng. Các polyp giống như một mụn thịt nhỏ phát triển từ lớp niêm mạc của ruột và nhô ra vào trong lòng ruột. Đôi khi chúng mọc trên “cuống” trông giống như cây nấm.
Tuy vậy, một số khối polyp cũng có thể phẳng. Một số có vài khối polyp nằm rải rác ở các phần khác nhau của đại tràng. Bản chất của polyp đại tràng
Nguyên nhân dẫn tới polyp đại tràng
Nguyên nhân gây polyp đại tràng hiện chưa được xác định chắc chắn. Nguyên nhân được coi là chủ yếu dẫn tới sự hình thành polyp là đột biến gen làm phát triển các tế bào không bình thường tạo thành polyp thậm chí có nguy cơ phát triển thành ung thư.
Bên cạnh đó, do chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý nguy cơ phát triển polyp. Chế độ ăn nhiều chất béo, thịt màu đỏ (thịt trâu, thịt bò, thịt chó…) hoặc chế độ ăn uống ít rau quả, chất xơ hoặc do lười vận động làm tăng yếu tố nguy cơ phát triển polyp đại tràng
Yếu tố di truyền ví dụ như ông bà, bố mẹ, anh chị em ruột thịt bị polyp đại tràng dẫn tới polyp mang tính chất gia đình.
Tóm lại, những yếu tố nguy cơ cao phát triển thành polyp đại tràng như sau:
- Nam có nguy cơ cao hơn nữ, tuổi > 50
- Béo phì và ít vận động
- Chế độ ăn nhiều thịt đỏ, ít chất xơ
- Hút thuốc, uống rượu
- Gia đình có người bị polyp đại trực tràng
- Viêm đại tràng mạn tính
Xem thêm: Địa chỉ khám đại tràng uy tín hiện nay?
Dấu hiệu thường gặp của polyp đại tràng
Polyp đại tràng thường diễn biến âm thầm đặc biệt là các polyp nhỏ và chỉ tình cờ phát hiện khi chụp đại tràng hoặc nội soi đại tràng vì một lý do khác. Phần lớn người bệnh ít có biểu hiện bất thường. Tuy nhiên một số người bệnh gặp phải một số triệu chứng như:
Đi ngoài ra máu
Đây là triệu chứng thường gặp nhất, có thể thấy máu tươi thành vệt hay loang ra trên khuôn phân hoặc thấy máu ở giấy vệ sinh khi đi ngoài hoặc có trường hợp người bệnh thấy phân lẫn nhày với máu màu nâu, đen hoặc nhờ nhờ như máu cá, giống với phân của người bị lỵ trực khuẩn. Đặc biệt là khi phân mềm hoặc nát nhưng có máu kèm theo.
Phần lớn người bệnh bị chảy máu ở mức độ nhẹ và vừa, ít xảy ra trường hợp chảy máu nặng gây mất máu.
Đau bụng
Người bệnh có thể bị đau bụng quặn do polyp có kích thước lớn, kích thước làm tăng nhu động ruột và gây ra đau cho người bệnh. Những trường hợp này rất dễ nhầm lẫn với bệnh kiết lỵ.
Một số người bệnh gặp phải trường hợp đau bụng kèm buồn nôn, nôn, bí trung tiện hoặc bí đại tiện dễ nhầm lẫn với tắc ruột hoặc bán tắc.
Để chẩn đoán tốt nhất là nội soi đại tràng, đây là kỹ thuật tốt nhất giúp kiểm tra đại tràng và giúp quan sát toàn bộ lớp niêm mạc của đại tràng và có thể sinh thiết để xét nghiệm tế bào giúp phát hiện các tế bào lạ, ngoài ra có thể chụp cộng hưởng từ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Phần lớn polyp đại tràng vô hại và không có triệu chứng rõ rệt gì. Nhưng nếu có triệu chứng máu trong phân, bị tiêu chảy hoặc táo bón đột ngột và kéo dài trong nhiều ngày nên đi khám cụ thể.
Theo thống kê có tới 90% ung thư đại trực tràng phát triển từ polyp. Đây là loại ung thư phổ biến chỉ sau ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt. Do mối liên quan giữa polyp với sự phát sinh ung thư đại tràng người bệnh cần phát hiện sớm và điều trị polyp hiệu quả để phòng ngừa phát sinh ung thư.
Nguyên tắc điều trị polyp đại tràng
Phát hiện sớm polyp đại tràng có ý nghĩa quan trọng vì trong quá trình nội soi bác sĩ có thể tiến hành cắt để loại bỏ polyp và tiến hành xét nghiệm nhằm loại bỏ mô bệnh học của polyp giúp tiên lượng bệnh vì mỗi loại polyp có nguy cơ phát sinh ung thư khác nhau.
Phẫu thuật cắt polyp đại tràng hiện nay có nhiều kỹ thuật khác nhau. Với trường hợp khối u nhỏ có thể thực hiện cắt qua nội soi, trong trường hợp khối u lớn có thể mổ nội soi hay mổ mở ổ bụng nhằm mang lại lợi ích tốt nhất cho người bệnh. Sau khi đã loại bỏ polyp có thể sử dụng một số thuốc nhằm hạn chế polyp tái phát.
Để phòng ngừa polyp đại tràng, cần duy trì một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh có thể giúp phòng ngừa phát triển polyp đại trực tràng. Cần thay đổi chế độ ăn uống nhiều rau và hoa quả, lúa mạch, bổ sung những thức ăn giàu vitamin D và canxi. Bên cạnh đó, cần cai rượu bia, bỏ thuốc lá, cần duy trì chế độ tập luyện thể dục thể thao thường xuyên mỗi ngày. Cần giảm cân và giảm chế độ ăn uống nhiều chất béo, không ăn nhiều thịt đỏ.
