Có rất nhiều phương pháp trị liệu cho chứng táo bón, và phương pháp tốt nhất dựa trên sự hiểu biết rõ ràng về nguyên nhân gây nên táo bón. Dưới đây là những phương pháp điều trị táo bón bằng biện pháp dinh dưỡng.
Cách tốt nhất để thêm chất xơ vào chế độ ăn uống đang gia tăng số lượng các loại trái cây và rau quả. Điều này có nghĩa là ít nhất là một phần năm thức ăn là trái cây và rau mỗi ngày. Đối với nhiều người tình trạng táo bón là do việc đảm bảo số lượng các loại trái cây và rau quả cần thiết trên là khó thực hiện hoặc có thể là không thực hiện được. Trong trường hợp này, bổ sung chất xơ có thể có ích trong điều trị táo bón.
Chất xơ là một trong những thành phần chính trong điều trị táo bón. Nhiều loại chất xơ trong ruột kéo nước và giữ nước trong ruột. Vì chúng ta không tiêu hóa được chât xơ nên chúng bổ sung thêm số lượng lớn (khối lượng) trong việc tạo phân và chất xơ giữ nước làm mềm phân.
Có rất nhiều thức ăn cung cấp chất xơ khác nhau và chất xơ cũng có nhiều loại,chúng được phân loại theo nguồn gốc.
Các nguồn thức ăn phổ biến nhất chất xơ bao gồm:
- Trái cây và rau quả,
- Lúa mì hoặc cám yến mạch,
- Hạt mã đề (ví dụ, Metamucil, Konsyl),
- Chất xơ tổng hợp methyl cellulose (ví dụ, sản phẩm Citrucel)
- Polycarbophil (ví dụ, Equilactin, Konsyl sợi).
Polycarbophil thường được kết hợp với canxi (ví dụ, Fibercon). Tuy nhiên, trong một số nghiên cứu, có chứa canxi polycarbophil là không có hiệu quả như polycarbophil không calcium.
Tăng tạo khí (đầy hơi) là một tác dụng phụ phổ biến của chế độ ăn nhiều chất xơ. Khí xảy ra bởi vì các vi khuẩn thường hiện diện trong đại tràng có khả năng tiêu hóa chất xơ một mức độ nhỏ. Vi khuẩn sản xuất khí như là một tác dụng phụ của tiêu hóa chất xơ. . Tuy nhiên, vì vi khuẩn khác nhau về khả năng tiêu hóa các loại chất xơ, các nguồn chất xơ khác nhau có thể sản xuất lượng khí khác nhau. Chính vì vậy, đối với từng cá nhân cụ thể việc đáp ứng hiệu quả điều trị của phương pháp này là khác nhau, mỗi người phù hợp với một loại thức ăn, loại chất xơ nhất định vừa đạt được hiệu quả điều trị vừa giảm tác dụng của việc sử dụng nhiều chất xơ như đầy hơi, tăng tạo khí trong hệ thống tiêu hóa.
Cách chọn thức ăn phù hợp là ta nên thử qua các thức ăn cung cấp các loại chất xơ khác nhau. Chất xơ nên được bắt đầu với lượng thức ăn thấp và tăng dần trong 1-2 tuần cho đến khi đạt được hiệu quả mong muốn trên phân hoặc rắc rối đầy hơi gây ra ít. Nếu đầy hơi xảy ra,ta nên giảm lượng chất xơ có thể được trong một vài tuần và sau đó có thể được thử liều cao một lần nữa. (được cho là lượng khí sản xuất bằng chất xơ giảm khi chất xơ hấp thụ trong một thời gian dài, tuy nhiên,đây là vấn đề kinh nghiệm và chưa bao giờ được nghiên cứu). Nếu đầy hơi do sử dụng thức ăn này là một vấn đề khá nghiêm trọng khi ta phải sử dụng tăng lượng mới cải thiện được vấn đề táo bón thì ta nên chuyển sang loại thức ăn cung cấp chất xơ khác.
Khi sử dụng một lượng chất xơ nhiều thì số lượng nước cần bổ sung cao hơn bình thường vì như đã trình bày ở trên, các chất xơ này sẽ giữ nước ở trong ruột.Về lý thuyết, nước làm mềm phân cũng như sự tắc nghẽn ở ruột. Điều này có vẻ là lời khuyên đơn giản và hợp lý vì ta chỉ cần uống nhiều nước là đã cải thiện được tình trạng táo bón rồi.
Tuy nhiên, việc phải uống một lượng lớn nước chưa bao giờ được chứng minh là có tác dụng có lợi trên táo bón. (vì khi ta uống nước, lượng nước này sẽ được hấp thu vào cơ thể và thải ra ngoài qua đường nước tiểu do vậy muốn đạt được hiệu quả điều trị thì ta phải sử dụng rất nhiều nước để bão hòa khả năng hấp thu nước của). Do vậy sử dụng thêm nước kết hợp với chế độ ăn nhiều chất xơ sẽ đạt được hiệu quả mong muốn trong việc điều trị táo bón, đồng thời hạn chế tác dụng mất nước đào thải qua phân khi ta ăn nhiều chất xơ.
Những trường hợp khác, nếu nguyên nhân táo bón của bạn là vấn đề về tắc nghẽn, lòng ruột bị hẹp hoặc dính (mô sẹo từ phẫu thuật trước đó) ,bạn không nên sử dụng nhiều chất xơ trừ khi bạn sử dụng chúng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Một số thức ăn nhiều chất xơ có chứa đường, và bệnh nhân tiểu đường có thể cần phải lưu ý lựa chọn các thức ăn không đường.
Xem thêm: Hội chứng ruột kích thích – Triệu chứng
Thủy – Daitrang.vn
