Ngộ độc thực phẩm do bị nhiễm trùng là một trong những loại của ngộ độc thực phẩm. Loại ngộ độc này thường là loại ngộ độc nhẹ, tự khỏi bệnh trong 24 giờ. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nặng và có thể tử vong với các loại vi khuẩn như Listeria, Samonella, Botulus, Escheria coli.
1. Cơ chế gây ngộ độc
Cơ chế gây ngộ độc là gây viêm dạ dày ruột bởi vi khuẩn hay bởi độc tố vi khuẩn. Độc tố này có thể được hình thành trong thực phẩm trước khi ăn do kỹ thuật chế biến, tồn trữ trong điều kiện kém vệ sinh, thiếu cẩn thận, hoặc độc tố cũng có thể sinh ra khi vi khuẩn dã được ăn vào đường ruột.
Liều lượng gây ngộ độc thay đổi tùy theo loại vi khuẩn mạnh, yếu, nồng độ độc tố trong thực phẩm, và sức đề kháng của cá nhân người bệnh. Một vài loại độc tố vi khuẩn như độc tố của vi khuẩn Staphylococ không bị hủy hoại bởi nhiệt độ cao nên dù nấu chín vẫn bị ngộ độc khi ăn.
2. Triệu chứng của ngộ độc
Thường thời gian ủ bệnh từ 2 giờ đến 3 ngày trước khi triệu chứng biểu hiện.
Viêm dạ dày ruột: nôn ói, đau quặn bụng, tiêu chảy. Có thể dẫn đến rối loạn nước, điện giải nhất là trẻ em, người già.
Sốt, tiêu ra máu, phân có bạch cầu khi bị nhiễm vi khuẩn nhiều.
Nhiễm trùng toàn thân: Có thể xảy ra với các loại vi khuẩn Escheria Coli, Samonella, Shigella, Listeria.
Với Listeria : có thể gây nhiễm trùng toàn thân nặng, gây viêm màng não nhất là ở người già, giảm sức đề kháng. Phụ nữ có thai dù bị triệu chứng nhẹ nhưng cũng có thể gây nên nhiễm trùng nặng cho thai nhi, có thể dẫn đến chết thai nhi, hay viêm màng não thai nhi.
Với Shigella và E. Coli 0157H7 : gây triệu chứng viêm xuất huyết đại tràng. Có thể biến chứng nặng ure huyết cao và tán huyết, suy thận, tử vong, nhất là người già, trẻ em, giảm sức đề kháng.
3. Chẩn đoán ngộ độc
Việc chẩn đoán ngộ độc thực phẩm rất khó phân biệt với bệnh nhân nhiễm siêu vi đường ruột. Ta chỉ chẩn đoán được ngộ độc thực phẩm khi nào có một số đông người cùng ăn một loại thức ăn nào đó, và có thời gian ủ bệnh ngắn sau 1-2 giờ.
Trước một trường hợp bất kỳ có viêm dạ dày ruột, ngoài nghĩ đến do vi khuẩn gây ra, mà ta cũng phải nghĩ đến nguồn thực phẩm khác như ăn đồ biển, nấm độc, botulus…
Xét nghiệm phân tìm thấy bạch cầu, điều này có nghĩa rằng có vi khuẩn sinh sản tấn công đường ruột.
Các xét nghiệm chỉ mang tính tổng quát chứ không có tính đặc hiệu: Cấy phân: Có thể giúp ta biết phân biệt vi khuẩn loại nào..
Cấy máu, dịch não tủy; có thể giúp tìm ra vi khuẩn nhất là loại Listeria. Cấy thực phẩm: Mục đích là để tìm vi khuẩn nào đó.
Các xét nghiệm thường quy khác để theo dõi tình trạng nhiễm trùng, rối loạn điện giải.
4. Điều trị ngộ độc
Cấp cứu và hỗ trợ : Bù nước, điện giải (do ói, tiêu chảy nhiều)
Thuốc đặc hiệu : không có antidote.
Nếu có vi khuẩn sinh sản gây nhiễm trùng, cấy phân có vi khuẩn: ta sử dụng kháng sinh đặc trị. Nếu như không cấy phân hoặc chưa có kết quả cấy phân, ta có thể dùng kháng sinh như ciprofloxacin hay trimethoprim-sulfamethoxazole (Bactrim).
Phụ nữ có thai nếu ăn phải thực phẩm có nhiễm Listeria thì dù có triệu chứng nhẹ cũng phải điều trị để đề phòng ngừa cho nhiễm trùng thai nhi. Kháng sinh đặc hiệu cho Listeria là Ampicillin, có thể kèm theo Gentamicin nếu triệu chứng nặng.
Nguồn: Tổng hợp
