Hiểu sâu về triệu chứng hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích gây ra biểu hiện ở hệ tiêu hóa mà còn ở những cơ quan khác. Những biểu hiện phổ biến thường thấy là chướng bụng, đầy hơi, thay đổi về đại tiện…  Bệnh rất khó phát hiện và có thể nhầm với bệnh khác. Bài viết dưới đây giúp bạn đọc hiểu sâu hơn về những triệu chứng của căn bệnh này.

Triệu chứng lâm sàng

Hội chứng ruột kích thích có một số triệu chứng lâm sàng như sau:

• Đau bụng
• Đầy hơi
• Sôi bụng
• Rối loạn đại tiện: có thể đi lỏng hoặc táo
• Cuộn ruột thành thừng cứng
• Cảm giác hồi hộp, lo nghĩ
• Kiêng các thực phẩm trứng, cá, mỡ, sữa

Đau

Cơn đau lan tỏa hoặc khu trí hố chậu trái, quanh rốn và hố chậu phải. Đau trên rốn thành từng cơn mạnh, dưới rốn thường có cảm giác đau âm ỉ. Đau có nhiều mức độ, có lúc thì ê ẩm, khó chịu đến mạnh phải đi cấp cứu. Đối với hội chứng ruột kích thích đau thường có những đặc điểm sau:

• Manh tính chất mạn tính, có từng cơn, từng đợt và tái phát nhiều lần
• Đau giảm xuống khi đi trung và đại tiện
• Độ chắc của phân cũng thay đổi
• Kèm theo đầy hơi sình bụng, có cảm giác đại tiện chưa hết phân, phân có lẫn nhầy
• Dấu hiệu đi kèm: Ỉa giả, nóng ruột…

Rối loạn đại tiện

Người bệnh hội chứng ruột kích thích có thể bị đi lỏng hoặc táo bón

Đi lỏng

• Trọng lượng phân không quá 300g/24h
• Sáng ngủ dậy đau quặn thắt muốn đi đại tiện, tiếp theo là sau khi ăn sáng.
• Ngày có thể đi 3 lần, khi đó đêm không bị nữa
• Mỗi đợt kéo dài vài ngày đến 1 tuần, mỗi năm có nhiều đợt
• Đi lỏng thường kèm theo với đau bụng hoặc không.

Trước khi đi đại tiện có cảm giác ê ẩm, sau khi đi thường thấy dễ chịu. Có người còn cảm thấy đau tức, khó chịu ở hậu môn, mót đi ngoài hoặc có cảm giác đi chưa hết phân. Phân thường lỏng nát, có thể đoạn đầu cứng, đoạn sau nát. Phân có lẫn nhầy hoặc toàn nhầy nhưng không có máu. Số lượng phân ít như phân trẻ con.

Táo bón

• 3 – 4 ngày bị lần hoặc hơn một tuần 1 lần
• Phân khô cứng thành cục nhỏ, lớp nhầy bám vòng quanh hoặc như phân dê.
• Trước khi đại tiện đau quặn, đi xong hết cảm giác đau
• Bệnh nhân không có cảm giác đau thì phải ngồi rất lâu

Đầy hơi

Sau bữa ăn có cảm giác khó chịu, đau phải ợ hoặc trung tiện thì cảm giác mới dễ chịu hơn làm mất cảm giác ngon khi ăn uống. Đồng thời hiện tượng đầy hơi thường đi kèm với sôi bụng, ruột có khi bị cuộn thành từng đoạn cứng gây đau. Nếu xoa đi một lúc có thể mất hoặc di chuyển sang chỗ khác. Ngoài ra, một số bệnh nhân còn có cảm giác nóng ở ổ bụng.

Triệu chứng khác

• Trạng thái thần kinh không ổn định, dễ nhạy cảm, hay lo nghĩ và hồi hộp
• Ra nhiều mồ hôi ở chân tay vào mùa đông
• Đau đầu theo thời tiết ở dạng nhức đầu cơn, ở nữ đau bụng khi đến kỳ kinh nguyệt

Yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng bệnh

Bệnh nặng hơn

• Thức ăn: Bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích thường bị ảnh hưởng bởi thức ăn như sữa, pho mát, đồ rán, socola, bia, bắp cải, đậu. Ở Việt Nam đa số bệnh nhân kiêng ăn cá, cua, sữa, mỡ, trứng…
• Tâm lý:  Thường bị căng thẳng thần kinh, mệt mỏi thể lực, mất ngủ, lo nghĩ…

Bệnh giảm nhẹ

• Thực đơn ăn uống khoa học và đủ chất
• Sinh hoạt thoải mái, sức khoẻ tốt
• Khi ợ hơi, trung tiện được

Triệu chứng toàn thân và thực thể

Toàn thân

• Ít giảm sút mặc dù bệnh kéo dài nhiều năm. Phần lớn các trường hợp sinh hoạt bình thường cân nặng giữ được ổn định.
• Không sốt, không có trạng thái mất nước, điện giải mặc dù ỉa lỏng

Thực thể

Khi sờ nắn bụng có thể đau bất kỳ chỗ nào, bên trái bụng đau nhiều hơn. Vị trí đau tự nhiên không tương xứng với vùng đau khám gây nên. Hội chứng ruột kích thích rất dễ nhầm với các bệnh khác, nên cần được theo dõi biểu hiện thường xuyên.

Triệu chứng học cận lâm sàng

• Số lượng hồng cầu, bạch cầu, máu lắng đều ở mức bình thường.
• Enym gan: SGOT SGPT ở giới hạn bình thường.
• Phân: Có chứa trứng kí sinh trùng, không có amip ăn hồng cầu, không có kén amip, cấy phân không có trực khuẩn shigella.
• Soi trực tràng sigma: Đa số bình thường, có một vài hình ảnh đại tràng co thắt hoặc tăng tiết nhầy.
• Chụp X-quang: Khung đại tràng có thể thấy hình ống, co thắt, các ngấn ngang sâu, thuốc trào ngược nhiều lên ruột non, ở một bên bệnh nhân có đoạn co thắt có đoạn đờ thành hình ống thể hiện rối loạn nặng.

Nguồn: Suckhoe24